Kaçakçılık Suçu ve Cezası

Kaçakçılık, genel olarak devletin gümrük, vergi, ticaret ve diğer ekonomik düzenlemelerine aykırı olarak mal veya hizmetlerin yasa dışı yollarla ülkeye sokulması, çıkarılması veya bu işlemlere aracılık edilmesi anlamına gelir. Bu yazımızda kaçakçılık suçu ve kaçakçılık cezası ele alınacaktır.

Türk hukuku açısından 5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ve ilgili mevzuatlar çerçevesinde kaçakçılık suç olarak düzenlenmiştir.

5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu , kaçakçılık suçuna  vücut veren halleri 3. Maddede açıklamış ve her bir durum için ayrı bir ceza öngörmüştür. Buna göre kaçakçılık cezası ilgili fiilin kanunda nerede düzenlenmiş olduğu tespit edilerek belirlenecektir.

Bu suçun kapsamına giren ve uygulamada sıklıkla karşılaşılan bazı fiiller ve haller aşağıda belirtilmiştir.

Sigara Kaçakçılığı Suçu  

Ambalajında bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri resmi işaret bulunmayan  ya da sahte veya yanıltıcı işaretler taşıyan tütün mamulleri, sigara kâğıdı, makaronun  ticari maksatla üretimini yapan, elinde bulunduran veya sevk eden kişiler ile  piyasaya süren, satışını gerçekleştiren, bu durumun farkında olarak ticari bir amaç doğrultusunda satın alan kişiler sigara kaçakçılığı suçunu işlemiş olacaklardır. Bu durumda ilgili kişiler 3 ila 6 yıl arası hapis ve 20.000 güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılabilecektir.

Uygulamada sıklıkla karşılaşılan ve halk arasında sigara kaçakçılığı , kaçak tütün , bandrolsüz makaron cezası gibi isimlerle adlandırılan fiiller bu madde kapsamında değerlendirilmekte ve bu çerçevede sigara kaçakçılığı cezası belirlenmektedir.

Alkol Kaçakçılığı Suçu

Ambalajında bandrol, etiket, hologram, pul, damga veya benzeri resmi işaret bulunmayan  ya da sahte veya yanıltıcı işaretler bulunan etil alkol, metanol ve alkollü içkilerin ticari maksatla üretimini yapan, elinde bulunduran veya sevk eden kişiler ile  piyasaya süren, satışını gerçekleştiren, Bu durumun farkında olarak ticari bir amaç doğrultusunda satın alan kişiler alkol kaçakçılığı suçunu işlemiş olacaklardır. Bu durumda ilgili kişiler 3 ila 6 yıl arası hapis ve 20.000 güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılabilecektir.

Halk arasında kaçak içki cezası veya alkol kaçakçılığı suçu olarak gibi isimlerle bilinen fiiller bu madde kapsamında değerlendirilmekte ve incelenmektedir.  

Akaryakıt ve Petrol Kaçakçılığı

5607 Sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu petrol kaçakçılığı suçuna ilişkin olarak ; Ulusal marker uygulamasına tabi olup da, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun belirlediği seviyenin altında ulusal marker içeren veya hiç içermeyen akaryakıtı;

a) Ticari amaçla üreten, bulunduran veya nakleden,

b) Satışa arz eden veya satan,

c) Bu özelliğini bilerek ve ticari amaçla satın alan,

kişilerin 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacağını belirtmiştir. Ancak, marker içermeyen veya seviyesi geçersiz olan akaryakıtın kaçak olarak yurda sokulduğunun anlaşılması hâlinde, akaryakıt kaçakçılığı fiili işleyen kişinin onuncu fıkra hükmüne istinaden cezaya hükmolunacağını belirtmiştir.

Altın Kaçakçılığı

Altın kaçakçılığı cezası 5607 Sayılı Kanun 3 Maddesi ’nde net bir maddede düzenlenmemiş olup, külçe altının beyan edilmeksizin ülkeye sokulması halinde, Yargıtay Ceza Genel Kurulu ile yerel mahkemeler 5607 sayılı Kanun’un 3/1. maddesinde öngörülen suçun meydana geldiğini kabul etmektedir. Buna göre altın kaçakçılığı cezası 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve on bin güne kadar adli para cezası şeklindedir. Yine kaçakçılıkla mücadele kanunu altının gümrük kapıları dışından ülkeye sokulması halinde verilecek cezanın üçte birden yarısına kadar artırılacağını belirtmiştir.

Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu yukarıda belirtilen eylemlerin sadece teşebbüs halinde kalsa bile, hukuken işlenmiş sayılacağını ve kişilerin eylemi tamamlanmış gibi cezalandırılacağını belirtmektedir.

Yine kanun yukarıda belirtilen hallerin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde verilecek olan cezanın 2 kat artırılacağını öngörmüştür.

Suça konu olan eşyanın değeri fahiş derecede yüksekse, verilecek cezalar yarısından bir katına kadar yükseltilebilecektir.

Eğer eşyanın değeri düşükse cezalar yarısına kadar, eşyanın kıymetinin çok düşük olması halinde ceza üçte birine kadar indirilebilecektir.

Kaçakçılık Cezası Nedir?

5607 Sayılı Kanun 3 Maddesi Uyarınca Kaçakçılık Suçu Cezası :

Aşağıda kanunda belirtilen çeşitli haller sayılmış olup ; 

1. Eşyanın Gümrük İşlemlerine Tabi Tutulmaksızın Ülkeye Sokulması

Eşyayı gümrük işlemlerine tabi olmaksızın ülkeye sokan birey, 1 yıldan 5  yıla kadar hapis cezası ve on bin güne kadar adli para cezası ile müeyyidelendirilecektir. Eşyanın gümrük kapıları dışında ülkeye ithalatı söz konusu olduğunda, uygulanacak ceza üçte birden yarısına kadar yükseltilebilecektir.

2.   Eşyanın Aldatıcı İşlem ve Davranışlarla Ülkeye Sokulması

Gümrük vergilerini kısmen veya tamamen ödemeden, eşyayı hileli işlemler ve usulsüz yöntemlerle ülkeye sokan kişi, 2 ila 5 yıl arasında hapis cezasına ve en fazla 10.000 gün adli para cezasına tabi tutulabilecektir.

3. Serbest Dolaşımda Bulunmayan Eşyanın Kanuna Aykırı Olarak Gümrük Bölgesinde Bulunması

Transit rejimi kapsamında taşınan, serbest dolaşımda olmayan eşyayı rejim kurallarına aykırı şekilde gümrük bölgesinde bırakan kişi, 1 ila 3 yıl arasında hapis cezasına ve 5. 000 güne kadar adli para cezasına çarptırılabilecektir.

4. Belirli Bir Amaç İçin Kullanılmak Üzere Ülkeye Sokulan Eşyanın Hile İle Yurt Dışına Çıkarılmış Gibi İşlem Yapılması

Belli bir amaç doğrultusunda kullanılmak veya işlenmek üzere geçici ithalat ya da dahilde işleme rejimi kapsamında ülkeye getirilen eşyayı, hileli yollarla yurt dışına çıkarılmış gibi gösteren kişi, 1 ila 3 yıl arasında hapis cezasına ve 5.000 güne kadar adli para cezasına çarptırılabilecektir.

5. Eşyanın Bu Özelliğini Bilerek Ticari Amaçla Satın Alınması, Satılması, Taşınması ve Saklanması

Birinci ila dördüncü fıkralarda tanımlanan eylemleri icra etmeden, bu eylemlerin konusunu teşkil eden eşyayı, bu niteliğini bilerek ve ticarî bir maksatla satın alan, satışa sunan, satan, taşıyan veya saklayan kişi, 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ve 5.000 güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılabilecektir.

6. Gümrük Vergisinden Kısmen veya Tamamen Muaf Olan Eşyanın Amacı Dışında Kullanıma Tahsis Edilmesi, Satılması vb.

Özel kanunlar çerçevesinde ithal edilen ve gümrük vergisinden muaf tutulan eşyayı, belirlenen kullanım amacının dışında tahsis eden, satışa sunan veya devreden ya da bu durumu bilerek kabul eden kişi, 6 ay ila 2 yıl arasında hapis ve 5. 000 güne kadar adli para cezasına tabi tutulabilecektir.

7. İthali Yasak Olan Eşyanın Ülkeye Sokulması, Satın Alınması, Taşınması veya Saklanması

İthalatı yasak olan eşyayı ülkeye sokan kişi, eylem daha ciddi bir suç oluşturmuyorsa, 2 yıl ile 6 yıl arasında hapis cezası ve 20.000 güne kadar adli para cezası ile cezalandırılabilecektir. İthalatı yasak olan eşyayı, bu niteliğini göz önünde bulundurarak edinen, satışa sunan, satan, taşıyan veya saklayan kişi, eşit bir ceza ile müeyyideye tabi tutulabilecektir.

8. İhracı Yasak Olan Eşyanın Ülkeden Çıkarılması

Kanunen ihracı yasaklanan eşyayı yurt dışına çıkaran kişi, eylemin daha ağır bir suçu oluşturmadığı durumda, 1 ila 3 yıl hapis ve 5.000 güne kadar adli para cezasına çarptırılabilecektir.

9.İhracat Gerçekleşmediği Halde Gerçekleşmiş Gibi Gösteren ya da İhracat Konusunu Değişik Gösterilmesi

İlgili kanun hükümleri kapsamında teşvik, sübvansiyon veya parasal iadelerden yararlanmak amacıyla ihracat gerçekleşmediği halde gerçekleşmiş gibi gösteren ya da ihraç edilen malın cinsini, miktarını, niteliğini veya fiyatını farklı gösteren kişi, 1 ila 5 yıl hapis ve en fazla 10.000 gün adli para cezası ile cezalandırılır. Beyanname ve ek belgelerde belirtilen ile fiilen ihraç edilen mal arasında %10’u aşmayan bir fark bulunması durumunda ise yalnızca 4458 sayılı Gümrük Kanunu hükümleri uygulanır.

10. Suça Konu Eşyanın Akaryakıt, Tütün ve Tütün Mamülleri, Makaron, Yaprak Sigara Kağıdı ve Alkollü İçkiler Olması

Kaçakçılık fiili, akaryakıt, tütün, tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kâğıdı, etil alkol, metanol veya alkollü içkilerle ilgili olduğunda, mevcut cezalar yarısından iki katına kadar artırılır. Ancak, bu durumda verilecek ceza 3 yıldan daha az olamaz.

11. EPDK Tarafından Belirlenen Seviyenin Altında Ulusal Marker İçeren veya Hiç İçermeyen Akaryakıt Olması

12. EPDK tarafından belirlenen ulusal marker seviyesinin altında kalan veya hiç marker içermeyen akaryakıtı;

Ticari amaçla üreten, elinde bulunduran veya nakleden,

Piyasaya süren ya da satan,

Bu durumu bilerek ticari maksatla satın alan

kişiler, 2 ila 5 yıl arası hapis ve en fazla 20. 000 gün adli para cezası ile cezalandırılır. Eğer söz konusu akaryakıtın kaçak yollarla yurda sokulduğu tespit edilirse, onuncu fıkra uyarınca ceza verilecektir.

13. EPDK’dan İzin Almadan Akaryakıt Üretilmesi, Satışa Arz Edilmesi, Ticari Amaçla Satın Alınması, Taşınması ve Saklanması

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’ndan onay almadan; akaryakıt dışındaki solvent, madeni yağ, baz yağ, asfalt ve benzeri petrol türevlerinden akaryakıt üreten, doğrudan akaryakıt olarak piyasaya süren, ticari amaçla satan, satın alan, taşıyan veya saklayan birey, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 20.000 güne kadar adli para cezası ile karşı karşıya kalır. Bu düzenleme, akaryakıt yerine kullanılan diğer ürünleri de kapsar.